پیچ گوشتی چیست و چه کاربردی دارد؟
پیچ گوشتی چیست؟
پیچ گوشتی ها از متداول ترین ابزار آلات مورد استفاده در صنعت می باشند و از خانواده ابزار آلات دستی و برقی هستند و انواع پیچ گوشتی ها نیز به منظور باز یا بسته کردن انواع مختلفی از پیچ ها مورد استفاده قرار می گیرند . ریشه عبارت پیچ گوشتی هنوز به درستی معلوم نشده ، یعنی قسمت دوم آن ( عبارت : گوشتی ) ریشه معلوم و مشخصی ندارد ، البته ممکن است این عبارت تحریف یا تغییر داده شده ی عبارت گَشتی باشد.
پیچ گوشتی ابزاری می باشد که با کمک و استفاده از نیروی گشتاوری و اهرمی عملیات باز و بسته نمودن انواع پیچ ها را انجام می دهد ، اولین پیچ گوشتی ها که دارای دسته ای برای در دست گرفتن بودند تقریبا در سال ۱۸۰۰ میلادی اختراع گشتند.
کاربرد پیچ گوشتی
یکی از نکات مهم در انتخاب پیچ گوشتی کاربرد و کارکرد آن می باشد. از پیچ گوشتی ها می توان در باز و بسته کردن پیچ ها استفاده نمود. این کارکرد در زمینه های مختلف کاربردی است. برای مثال در تعمیر وسایل برقی، در نجاری و متصل کردن دو قطعه، برای اتصال دادن فلزات ظریف و مستحکم از قبل سوراخ کاری شده، در کارهای خانگی برای نصب تابلو، محکم کردن وسایل چوبی و موارد مشابه کاربرد پیچ گوشتی به چشم می آید.
با توجه به اینکه انواع پیچ گوشتی ها متفاوت می باشند، هنگام کار با آنها باید کاربرد هرکدام را در نظر گرفت. برای مثال از پیچ گوشتی های دستی نمی توان برای کار های سنگین و مستحکم استفاده نمود و نیاز است سراغ نوع شارژی آن برویم. پس با توجه به حجم کار و نوع استفاده می توانیم پیچ گوشتی را انتخاب نماییم.
با در نظر گرفتن انواع پیچ و تنوع در آنها، هنگام استفاده از پیچ گوشتی باید به تمام این نکات توجه نمود. سهولت در کار و عدم خستگی یکی از نکات مهم است و با انتخاب درست پیچ گوشتی می توان کارها را به سرعت و دقت بیشتری انجام داد. این ابزار دارای انواع مختلفی می باشد که متناسب با نوع و محل قرار گیری پیچ مورد استفاده قرار می گیرند.
پیچ گوشتی هایی که با استفاده از دست مورد استفاده قرار می گیرند عمدتا از دو بخش دسته و میله ای که به نوک آن منتهی می شود تشکیل شده اند. دسته پیچ گوشتی ها معمولا به صورتی هستند که به راحتی در دست قرار بگیرند. نوک پیچ گوشتی ها دارای انواع زیادی از جمله : دو سو ، چهار سو ، شش سو ، ستاره ای ، مربعی و … می باشند که در انتهای نوک میله منتهی به دسته قرار دارند.
انواع پیچ گوشتی
ساده ترین نوع از انواع پیچ گوشتی ها ، پیچ گوشتی های دستی می باشند. ساختار آنها بسیار ساده است و با نیروی دست کار می کنند. این پیچ گوشتی ها در مدل های مختلفی تولید می شوند که از بهترین آنها می توان به مدل های چهار سو، دو سو، تاشو جغجغه ای، ساعتی دو سو، ساعتی ستاره ای، ضربه خور یا چکش خور و نمکدانی جغجعه اشاره نمود.
- چهار سو: از این مدل پیچ گوشتی ها در باز و بسته کردن پیچ های چهارسو یا سمت استفاده می گردد. هنگام کار با این ابزار کنترل بیشتری روی کار داریم.
- دو سو: ساده ترین مدل از پیچ گوشتی است که از آن برای باز و بسته کردن پیچ های معمولی استفاده می گردد.
- تخت: یکی از ساده ترین انواع پیچ گوشتی است که به وسیله آن می توان برای باز و بسته کردن پیچ هایی دو گوش استفاده نمود.
- چکش خور: ساختار این پیچ گوشتی به گونه ای است که قسمت انتهایی آن آهنی است تا با ضربه زدن چکش بتوانیم شبیه قلم بنایی نیز از آن استفاده نماییم.
- ساعتی: از این پیچ گوشتی برای انجام کارهای ظریف مانند پیچ های ریز استفاده می شود و شکل آنها بسیار نازک می باشد.
- دسته T : شکل این پیچ گوشتی شبیه حرف تی انگلیسی است و زمان کار با این ابزار می توان از نیروی گشتاور بیشتری برای باز و بسته کردن استفاده نمود.
- مُشتی: دلیل نامگذاری این پیچ گوشتی ها نیز به این خاطر است که اندازه آنها کوچک است و در جاهایی که نمی توان از دسته بلند استفاده کرد کاربردی هستند.
- ۹۰ درجه: از این پیچ گوشتی در مواقعی که فضا کم و کوچک است استفاده می کنند و با چرخش ۹۰ درجه ای می توان برای باز و بسته کردن استفاده نمود. این پیچ گوشتی ها در دو مدل جغجغه ای و معمولی وجود دارند.
- جغجغه ای: کار با این پیچ گوشتی بدین شکل است که فقط در یک حالت چرخش ،پیچ ها را شل می کند و نیازی نیست که در دو طرف پیچ گوشتی را چرخاند.
- همه کاره: ساختار این پیچ گوشتی به صورتی است که از یک دسته و میله ساخته شده است که می توان انواع پیچ گوشتی ها را روی آن نصب کرد. با این پیچ گوشتی می توان اکثر پیچ ها را باز و بسته نمود.
- عایق: این پیچ گوشتی دارای روکش عایق دار است که از آن می توان برای فعالیت هایی که امکان برق گرفتگی وجود دارد استفاده نمود.
ویژگی های پیچ گوشتی
- مناسب کارهای کوچک
- قابلیت حمل و نقل ساده و بسیار کم حجم
- دسته نرم و ضد لغزش
- ساخته شده از آلیاژ کروم وانادیوم
انواع پیچ
پس از اینکه بررسی کردیم پیچ گوشتی چیست و انواع پیچ گوشتی و کاربرد آن را شرح دادیم می رسیم به پیچ ها.پیچ یکی از ابزار هایی است که برای اتصال دو قطعه در متریال های مختلف از آن استفاده می گردد. پیچ ها انواع مختلفی دارند که در یک طبقه بندی کلی می توانند از نظر درایو، عملکرد، شکل کلگی و کاربرد آنها تقسیم بندی گردند، که هر کدام مدل های مختلفی دارند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
انواع پیچ از نظر درایو
- شیار دار
- چهار سو
- مربعی
- ترکیبی
- سوکتی یا آلن
- ستاره ای
انواع پیچ از نظر شکل کلگی
- مخروطی
- شش گوش
- واشر دار
- استوانه ای
انواع پیچ از نظر عملکرد
- خودکار
- نئوپان
- چوب
- ماشین سازی
- ورق کاری
- بتن
- آسانسور
- مرحله ای
استفاده از پیچ گوشتی چگونه است؟
نوک پیچ را در حفره مورد نظرتان قرار دهید و نوک پیچ گوشتی را روی شیار پیچ بگذارید و چفت نمایید؛ در این مرحله با یک دست پیچ را نگه داشته و با دست دیگر نوک پیچ گوشتی را عمود بر شیار پیچ نگه دارید. در هنگام چرخاندن پیچ توسط پیچ گوشتی ها آن را در جای خود ثابت نگه دارید. (معمولا برای باز کردن پیچ آن را به چپ پیچانده و برای بستن آن را به سمت راست می چرخانند)
در مرحله ی بعدی به منظور وارد آوردن فشار بیشتر به پیچ دست خود را از روی پیچ بردارید تا به آن صدمه نرسد. در هنگام شروع باز یا بسته کردن پیچ، نوک پیچ گوشتی ها را کاملا بر روی شیار های آن چفت نمایید، در غیر این صورت نوک پیچ گوشتی از روی شیار لغزیده و باعث خراب شدن آن خواهد شد. در صورتی که این اتفاق افتاد در اولین فرصت نسبت به تعویض پیچ اقدام کنید.
نکات ایمنی که هنگام کار با پیچ گوشتی باید رعایت کنید
- به منظور باز یا بسته کردن پیچ های با دور بالا از پیچ گوشتی های جغجغه ای یا برقی استفاده می کنند.
- از چفت بودن سری پیچ در شیار پیچ مطمئن شوید که نه خیلی لق و نه خیلی سفت باشد، عدم رعایت این موضوع باعث صدمه دیدن به پیچ می شود.
- برای مکان هایی که قرار دادن پیچ در آن ها سخت است با استفاده از مته و یا یک چیز نوک تیز یک سوراخ کوچک ایجاد کرده و در مرحله ی بعدی اقدام به بستن پیچ کنید. مزیت انجام این کار این است که به قطعه کار و پیچ فشار وارد نشده و سبب می شود که کار ترک بر ندارد. ( این عملیات بیشتر در صنایع چوب کاربردی است)
- به هیچ عنوان از پیچ گوشتی ها به منظور وسیله ای برای سوراخ کاری استفاده نکنید .
- همیشه از خشک و تمیز بودن دسته پیچ گوشتی اطمینان حاصل کنید. کار با پیچ گوشتی هایی که چرب و کثیف هستند حادثه می آفرینند .
- از پیچ گوشتی به منظور تخلیه ی بار الکتریکی خازن و یا باطری استفاده نکنید.
- سعی کنید برای پیچ گوشتی ها یک تابلو تهیه کنید تا سرعت دسترسی به آن ها افزایش و از صدمه دیدن نوک آن جلوگیری نمایید.
- در محل هایی که امکان دسترسی سخت می باشد می توانید از پیچ گوشتی های مگنت دار یا آهنربایی استفاده کنید.
- از پیچ گوشتی هایی که دارای دسته شکسته می باشند استفاده نکنید.
- به هیچ عنوان از پیچ گوشتی ها به عنوان اهرم و یا دیلم استفاده نکنید چون جنس آن ها سخت و خشک بوده و در صورت شکسته شدن تکه های آن به سمت بدن و یا چشم شما پرتاب می شوند.
- همیشه در حین کار از عینک ایمنی استفاده کنید.
- هیچ موقع از یک دست خود برای نگه داشتن قطعه کار و از دست دیگر خود برای نگه داشتن پیچ گوشتی استفاده نکنید چون ممکن است نوک پیچ گوشتی در رفته و وارد دست شما گردد.
- به هیچ عنوان از وارد کردن نیرو به پیچ گوشتی به وسیله ی انبر دست خود داری کنید. انجام این کار باعث شکسته شدن دسته پیچ گوشتی شما می شود.
- به هیچ عنوان از پیچ گوشتی های معمولی در محل هایی که جریان برق وجود دارد استفاده نکنید.